Tam, gdzie byłam. Meksyk, Ameryka Środkowa, Karaiby

Drzwi to chyba najważniejszy element budowli – zarówno domu, jak i pałacu czy świątyni. Drzwi bywają otwarte lub zamknięte, łączą lub dzielą, zapraszają lub odstraszają, a nawet… edukują, jak to bywało choćby z drzwiami i portalami romańskich i gotyckich katedr, na których przedstawiano sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Drzwi to także symbol przejścia: między życiem a śmiercią, światłem a ciemnością, znanym a nieznanym, codziennością a świętem, tym, co świeckie a tym, co sakralne.

Nie mniej ważne jest okno. Bez niego nie ma w domu światła i kontaktu ze światem. Okno to jak gdyby powiększone oko domu, świątyni, a nawet przyrody, która mozolnie, dzięki erozji i wiatrowi, wykuwa je w skałach. To przede wszystkim niezwykle ważny element w architekturze.

Ten album to rezultat wielu lat wędrówki po świecie, obserwacji i fotografowania. Są tu zarówno afrykańskie drzwi z plecionki, jak i rzeźbione drzwi z brązu we florenckim Baptysterium. Drewniane drzwi norweskich chat i drzwi wykute w kamieniu przez dawnych mieszkańców Meksyku. Etiopskie drzwi zasłonięte jedynie płachtą i drzwi opatrzone kratą w krajach Ameryki Łacińskiej. Są także okna – drewniane, z dekoracyjnymi okiennicami czy gzymsami, z witrażami i kratami, z szybami albo bez szyb. Okna domów, meczetów, kościołów, a nawet… więzienia.

Album „Drzwi i okna świata” to podróż, podczas której przyglądamy się tym dwóm jakże istotnym elementom architektonicznym, które Elżbieta Dzikowska spróbowała ukazać w kontekście zarówno przyrody, jak i cywilizacji.

ELŻBIETA DZIKOWSKA (urodzona w Międzyrzecu Podlaskim) – historyk sztuki, sinolog, reżyser i operator filmów dokumentalnych, podróżniczka, autorka wielu książek, programów telewizyjnych, audycji radiowych, artykułów publicystycznych oraz wystaw sztuki współczesnej. Wraz z mężem, Tonym Halikiem, zrealizowała około 300 filmów ze wszystkich kontynentów dla Telewizji Polskiej oraz prowadziła cieszący się dużym zainteresowaniem podróżniczy program telewizyjny „Pieprz i wanilia”.

 Oto po raz kolejny wyruszamy z Elżbietą Dzikowską na zwiedzanie Polski. Najpierw – Dolny Śląsk. Dowiemy się między innymi, gdzie tworzył „śląski Rembrandt”, skąd w Chełmsku Śląskim wzięło się Dwunastu Apostołów i czemu służyła zapadnia pod łożem królewskim oraz Studnia Niewiernych Żon na zamku Czocha. Potem – Mazowsze śladami rodu Krasińskich. Odwiedzimy znaną z pewnego burzliwego romansu Opinogórę, w Płocku wejdziemy do jedynej na świecie katedry mariawitów, a w Węgrowie sprawdzimy, co w lustrze Twardowskiego zobaczył król Zygmunt August. Stamtąd udamy się jeszcze dalej na północ: do Pelplina, gdzie znajduje się najdroższa księga świata, czyli oryginalna Biblia Gutenberga, i do wsi Odry, gdzie spróbujemy zgłębić tajemnicę kamiennych kręgów. Przepłyniemy kajakami przez Kaszubskie Morze, a pomorski szlak zaprowadzi nas przez „krainę w kratkę” aż do Wolina. A po drodze, jak zwykle, będziemy zatrzymywać się w róż- nych miasteczkach i wioskach, aby oglądać zabytki, o których istnieniu zazwyczaj nie mieliśmy pojęcia… Jak wszystkie poprzednie tomy, „Polska znana i mniej znana IV” to spora porcja fachowej wiedzy, ale też legendy, historie i ciekawostki, których próżno szukać w Internecie. To ciekawa i wciągająca lektura, nie tylko na wakacje.